13-10-2023 | Lori Veness brengt weer een stukje oorlogsgeschiedenis van oom Walter naar Fort Sabina

HEIJNINGEN - Dat de Canadese soldaat Walter Veness de geschiedenis in gaat als het enige oorlogsslachtoffer op Fort Sabina zegt veel over de onneembare, eeuwenoude vesting aan het Volkerak. Donderdag was Lori Veness, oomzegger van Walter, te gast op het fort.

Wim van den Broek 12-10-23, 19:00 Laatste update: 12-10-23, 19:13

  •  

Walters nicht kwam al eerder over uit Edmonton, waar ze met haar man en veel honden en katten woont. Dat was bij de onthulling van het kunstwerk direct achter het poortgebouw. Behalve de sculptuur van kippengaas, waarin de Canadese trooper wordt verbeeld, is er in één van de vele fortruimtes een expositie gewijd aan de tragische gebeurtenis, waar Lori pas in 2017 weet van kreeg. ,,Mijn vader Art was de jongste in het gezin Veness, Walter de oudste. Thuis werd met geen woord gerept over de lotgevallen van uncle Wally. Daar ben ik pas achter gekomen toen er een brief gericht aan mijn ouders boven water kwam.”

Hinderlaag

De brief is een ooggetuigenverslag van medesoldaat Ernie Schrot, pas geschreven in 1989. Daarin vertelt Schrot hoe hij en ‘Wally’ op wacht staan en vervolgens door de dichte mist in een hinderlaag van de Duitse commando’s lopen. Veness (21) wordt geraakt door machinevuur, volgens verschillende bronnen sterft hij op de Duitse boot of even later in het hospitaal van Dirksland.

,,Een verrassingsaanval”, zegt Reginald van Overveld, gids op Fort Sabina en gastheer als Lori Veness weer eens in Nederland is. ,,Het zuiden is al bevrijd als op 21 januari 1945 de Duitsers met stille boten het Volkerak oversteken om krijgsgevangenen te maken. Ganzen vliegen verschrikt op en voordat de wachtposten op het fort het in de gaten hebben ontstaat een vuurgevecht. Twee Canadezen van de Manitoba Dragoons worden min of meer ontvoerd. Daar zit ook Walter Veness bij, die op de terugtocht aan zijn verwondingen bezwijkt.”

Voor de gidsen van Fort Sabina, die altijd speuren naar verhalen uit de rijke geschiedenis van het fort, kwam dit stukje oorlogsgeschiedenis nog meer tot leven toen het contact met Lori Veness tot stand kwam. ,,Zelf heb ik ook gediend in het Canadese leger, dat schept een extra band met de oom, die ik zelf nooit gekend heb.”

Traumatisch

Thuis in Edmonton is ze verder gaan spitten in de familiegeschiedenis. Ze ontdekt dat haar grootvader boerde. ,,Het boterde niet tussen hem en zijn oudste zoon Walter. Ik begrijp inmiddels waarom. Hij was in de Eerste Wereldoorlog naar Europa gestuurd en kwam er traumatisch van terug. Niet makkelijk als je zoon vrijwillig een volgende oorlog in stapt. Mijn eigen vader keek overigens wel op tegen Walter. Het is jammer dat hij nooit op deze plek is geweest.”

Voor een nieuw cultuur educatieproject van Meer Moerdijk worden de lotgevallen van Walter Veness meegenomen in een toekomstig lesprogramma voor het Markland College. ,,Het beeldverhaal wat we vandaag mochten optekenen uit de mond van Lori is waardevol en ontroerend tegelijk’’, zegt San Vermaas van Meer Moerdijk.

Insignes uit diensttijd

Deze vrijdag staat een bezoek aan Walters graf op de Canadese begraafplaats in Bergen op Zoom op het programma. Intussen laat ze voor de permanente tentoonstelling op Fort Sabina een aantal insignes uit haar eigen diensttijd achter. Ook de originele brief van Ernie Schrot aan haar ouders Art en Dorothy Veness wordt toegevoegd aan de collectie. Reginald van Overveld is er zichtbaar blij mee. ,,Weer een stukje fortgeschiedenis erbij.”

Bron
BN / De Stem

terug naar overzicht